Den kleënen traing van Vlaenderen is op 't ende van de XIX^ste eëuwe opekommen. Hen het zen eërste reize in 1894 edaen.

Hen het emaekt ewist om de streeke nie aleëne laeten bluuven. Maer hen en moeste de groote yzerbaenen nie besanden.

Hen ging en keërste weere defrente keërs daegs. Hen droeg reizers maer oek voeren, en stoeg in de staesjen van de prochien dien langst den yzerweg waeren.

Rechte rikgraete voor de locaele kommersje, en 't vervoeren van de boerderie produuksjen.

Hen het ze reizen in 1954 ophouden.

Den kleënen traing van Vlaenderen hadde vier yzerweggen :

 - Haezebroek - Bergen - Hondschoote 43km

 - Hondschoote - Bray Duunen 18km

 - Herzel - Sint Momelinge 33km

 - Bollezeele - Bergen 19 km

De staesjen om andere yzerweggen te raeken, waeren :

 -   Haezebroekstaesje mee de yzerweggen Aetrecht toet Duunkerke

en Rysel toet Duunkerke.

 -   Bergenstaesje mee den yzerweg  Aetrecht toet Duunkerke .

 -   Hondschootestaesje mee den yzerweg van Bray-Duunen.

 -   Herzelstaesje mee den yzerweg Eëkelsbeeke - Bollezeele - en Sint Momelinge.

Den Yzerweg van  Haezebroek toet Bergen en Hondschoote

Eën paert van de Yzerweggen van Vlaenderen diet bestaet nog na Bergen. (Portret)

De staesjen 

•   Bergen
  
•   Warhem  
  
•   Hondschoote 
  
•   Kilhem 
  
•   Respoe
  
•   Bambeeke
  
•   Herzel
  
•   Winnezeele 
  
•   Steënvoorde 
  
•   Sint-Sylvesterkappel
  
•   Hondeghem 
  
•   Haezebroeck 
  

Den yzerweg Haezebroek toet Hondschoote en ze branke Respoe toet Bergen (Kasselpoorte) het den 8^sten september 1894 oopen ewist. En voor 't laetste paert (Kasselpoorte toet Bergenstaesje) 't was noodig van de

 vesten te derweersen.

 'T het toen moeilik ewist om 't gedoogd van 't soldaeteriehoofd te krygen. Hen en het maer den eërsten juuly 1897 in dienst ewist.

 In 't begun, 't was bestierd van de Yzerweggen van Vlaenderen en achternaers, in 1919 inesteeken in de Generaele Societeit van de Yzerweggen voor locael interest.

 Den magazin stoeg in Hondeghem by de staesje, den yzerweg het oek een garaege voor de

 lokomotyven in de staesje van Hondschoote.

  'T paert Respoe toet Bergen het den 31^sten January 1954 toe-edaen ewist.

  'T paert Haezebroek toet Bray-Duunen het den 31^sten December 1954 toe-edaen ewist.

Den Yzerweg van Hondschoote toet Bray-Duunen

     Hondschoote

     De Moeren

     Ghyvelde

     Bray-Duunen

    Bray-Duunen Strange

 Deezen yzerweg het den 29^sten Oest 1903 oopen ewist, hen het an Menheër Mathieu Michon

 (bouwer en puublyke werken in Parys) in 1919 egeeven ewist. Den dienst het by de Generaele Societeit van de Yzerweggen operecht ewist.

 Den yzerweg van Hondschoote toet Bray-Duunen het in 't jaer 1929 toe-edaen ewist.

Den Yzerweg van Herzel toet Sint Momelinge

     Herzel

     Wormhout

     Eëkelsbeeke

     Zeskappel

      Bollezeele

     Volkhoove

     Lerzeele

     Sint-Momelinge

Oornaemd den erpelstraing maer oek den patattentraing, hen het van de ekonomyke Yzerweggen bestierd ewist.

  ' T eërste paert van Herzel toet Eëkelsbeeke het den 20^sten van Juuing 1910 oopen ewist.

  ' T tweëde paert van Eëkelsbeeke toet Sint Momelinge in Oktoober 1912.

  Te feite den yzerweg was « van Herzel toet Sinte-Omaers » enaemd, den plang was van den weg te uutlangen van eënigste kilomeeters, in de Pas-de-Calais streeke, om de staesje van Sinte-Omaers te raeken.

 Maer den Generaelen Raed van de « Pas-de-Calais » en en het nie willen betaelen  voor 't deël van den yzerweg in ze Departement.

   Dus den plang om Sinte-Omaers te raeken, het achterelaeten ewist.

   Den yzerweg van Herzel toet Bollezeele - Sint Momelinge het in 1951 toe-edaen ewist.

Den Yzerweg van Bergen toet Bollezeele.

     Bergen

     Bieren

     Steëne

     Pitgham

     Drinkham

     Eringhem

      Bollezeele

Deezen yzerweg het den 3^den van Oest 1914 oopen ewist.

  De Bollezeelestaesje was een groote kruusweg, lyk dan de tweë yzerweggen Herzel toet Sint Momelinge en Bergen toet Bollezeele kwaemen toe.

 Ze hadde een citern van honderd duust lyters waeter voor de stoomlokomotyven.

   Ze hadde zes lokomotyven, en de mikken hadden zo groot enoeg ebouwd ewist, om de machynen te stillestaen, en voor 't ongerhoud, en de groote refeksjen te doen.

Den Yzerweg van Bergen toet Bollezeele het in 1951 toe-edaen wist.                

Den Kleënen Traing van Vlaenderen.

 Den Kleënen Traing van Vlaenderen was gebruukt voor 't vervoeren van de reizers, dien veele waeren binst de martdaegen.  (oovertyd, aeike boerinne miek eën of tweë marts te weeke)

 Den traing was oek gebruukt om de butraepen naer den suukerfabryke van St Martin au Laert, of naer de branderie van Steëne te voeren. T was oek eën zoutfabryke in Wormhout, drie potterien in Lerzeele en eën pannefabryke in Sint Momelinge-Nieuwerleet.

Van 't begun, 5 stoomlokomotyven 031T soorte van 16 tonnen hen  an den yzerweg eleeverd ewist. Corpet-Louvet het ze in 1890/1891 emaekt.

• Van den nummer 31 toet 34 (Fabrykenummers 523 toet 525 en 528) hen in 1894 ooverlaeten ewist van den yzerweg Aire sur la Lys toet Berk Strange,waer dan ze waeren erkend om geën macht enoeg te hen. Den nummer 34 ging rechtuut weg op den yzerweg van de Oise, ze het mee den nummer 01 diet kwaem op den Yzerweg van Vlaenderen verwisseld ewist.

• Den nummer 36 (Fabrykenummer 530) is oek in 1912 van den yzerweg Aire sur la Lys toet Berk Strange opekommen.

De dieselmachynen van de Yzerweggen van Vlaenderen hen van de Werkplekken van de Yzerweggen voor Locael Interest in Lumbres ( Pas de Calais) in 1935 emaekt ewist. De tweë dieseltraings mee bogies nummers 401en 402, mee Berliet moteur van 115 stoompeerden hen in dienst in 1936 ewist, en achternaer de tweë  lokotracteurs nummers 351 en 352 C model  mee Willèmemoteur van 180 stoompeerden hen in 1951 eleeverd ewist.

Den dieseltraing had 48 plekken om te kun zitten en 20 plekken om te kun bluuven staen, en kuste ryden 70 kilomeeters ter eure.

Den lokotrakteur kuste een gewichte van 130 tonnen trekken op een klim van 15 mm/m en hen rydt an 15 kilomeeters ter eure.

At de Yzerweggen van Vlaenderen hen toe-edaen ewist, den dieseltraing nummer 402 en de tweë lokotrakteurs  nummers 351 en 352 hen an de Generaele Societet van de Ekonomikke Yzerweggen SE verkoopt ewist.

Ze hen van de associaesje CFBS « Chemins de Fer de la Baie de Somme » vermaekt ewist, Ze trekken de tourismetraings van de « Baie de Somme »

Emaekt ewist voor een yzerweg te dienen, den 352 is vooral tusschen St Valery en Cayeux, binst de zommermaenden gebruukt. De machyne en de geweunlike traings deëlen in tweë de reizers at 't veele volk wos. Ze kut oek de plekke neemen van een stoomlokomotyve  diet in rakke evallen is.

Den dieseltraing nummer 401 het voor oudyzer, in broks esleegen ewist.

Alle de staesjen van den Kleënen Traing van Vlaenderen bestaen nog, ze zyn nuu in huuzen veranderd.

Vervlamschinge : ANVT Akademie voor Nuuze Vlamsche Taele  / SOS BLOOTLAND